เราเคยสงสัยหรือไม่ว่า แผ่นวัดระดับน้ํา หรือ สต๊าฟเกจ (Staff Gauge) ที่ถูกปักไว้ในน้ํา แถวๆตอหม้อสะพาน มันช่วยให้คนในพื้นที่บริเวณนั้นรู้ตัวว่าน้ําจะท่วมเมื่อใดได้มากน้อยขนาดไหน
ผมจะเล่าทีละปัญหาให้ฟังเลยนะครับ
- เริ่มมาจาก ใครเป็นคนที่จะไปดูระดับน้ําทั้งวันทั้งคืน บางทีน้ํามาตอนกลางคืนก็มีนะครับ แต่ใน ความเป็นจริงแล้ว ไม่มีใครไปดูมันหรอกครับ ทั้งกลางวันและกลางคืน แต่ก็จะมีเจ้าหน้าที่มาจด บันทึกระดับน้ําประจําวันเอาไว้ ซึ่งข้อมูลเหล่านั้นก็เข้าถึงได้ยากเสียเหลือเกิน
- แต่ละพื้นที่ ความสูงพื้นดินไม่เท่ากัน บางทีระดับน้ําสูงไม่มากก็ท่วมแล้ว แถมเจ้าตัวแผ่นวัดระดับน้ํานี้ก็มีอยู่หลายจุด คนที่สนใจและใส่ใจจริงๆกับมันก็แทบหาคนไม่ได้
- น้อยคนที่จะรู้ว่าในแต่ละจุด ระดับน้ําสูงเท่าไรถึงจะเรียกว่าควรเตรียมตัวรับมือ
- คนที่รู้ว่าควรเตรียมรับมือแล้วน้ําท่วมแล้ว สามารถกระจายข่าวได้ไม่ทันท่วงที
- เครื่องวัดระดับน้ําอันที่จริงก็มีคนทําไว้แล้ว แต่มีขนาดใหญ่ ราคาสูง ไม่สามารถปรับเปลี่ยนการทํางาน หรือเคลื่อนย้ายตําแหน่งติดตั้งได้ และมักจะมีโครงสร้างไปกีดขวางทางเดินน้ํา  ปัญหาเหล่านี้ เกิดขึ้นกับเกือบทุกพื้นที่ที่ประสบปัญหาน้ําท่วม ทั้งในประเทศไทยเอง และในต่างประเทศ
หลังจากที่ทีมงาน Opendream ได้ไปดูงานที่ประเทศศรีลังกามา โดยไปกับมูลนิธิ Oxfam ก็พบ ปัญหาเหล่านี้ ซึ่งก็คล้ายๆกับในประเทศไทยเราเช่นกัน เช่นนั้นแล้ว เราก็ควรจะไปตามหากลุ่มคนที่ ทํางานด้านการเตือนภัยน้ําท่วม(ฟังดูแล้วเฉพาะเจาะจงมาก) แล้วเราก็ไปพบกับทีมงาน Oasis เป็น ทีมงานจาก คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยลัยเชียงใหม่(นี่เป็นหนึ่งในเหตุผลว่าทําไมเราถึงมีออฟฟิศที่เชียงใหม่) เลยรวมตัวกัน จัดตั้งเป็นทีมใหม่ว่า O3(โอโซน) ทางทีมงาน Oasis เขามีเจ้าเครื่องมือนึง ที่ชื่อว่า MixKey ซึ่งหลักการทํางานของมันคือ มันจะยิงคลื่นโซน่าร์ไปสะท้อนกับผิวน้ําแล้วแปลงกับมาเป็นระดับน้ําได้ ติดตั้งไปแล้วที่จังหวัดเชียงราย ต.แม่คํา ต.แม่จัน รวม 7 เครื่อง และเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ผมเพิ่งไปช่วยเขาอัพเกรดเครื่อง และความสามารถของเจ้าเครื่องนี้ยังมีอีกดังต่อไปนี้
- วัดระดับน้ํา ปริมาณน้ําฝน อุณหภูมิ ความชื้น ทุกๆนาที และส่งขึ้นมาที่เว็บไซต์ mixkey- data.opendreamlabs.com โดยเราจะใส่ซิมมือถือที่ต่ออินเทอร์เนทได้ ซึ่งเป็นแค่ GPRS ก็พอ
- อยู่ได้โดยไม่ต้องเสียบสายไฟ เพราะมีแบตเตอรีสํารองไฟ และเมื่อไฟหมด ยังมีแผงโซล่าเซลชาร์ต ไฟได้ในตัว
- ตัวเว็บไซต์เชื่อมต่อระบบ SMS จะแจ้งเตือนไปยังเบอร์มือถือที่เป็นผู้ดูแล้วเจ้า MixKey แต่ละตัว ใน กรณีที่ระดับน้ําถึงระดับที่ต้องเตือนภัย โดยเราจะทราบระดับเตือนภัยได้ด้วยการถามเอาจากคนใน พื้นที่ และมีการแจ้งรายงานระดับน้ําของ MixKey แต่ละตัวทุกวันไปยังเบอร์ที่ตั้งไว้
ในประเทศศรีลังกา ทางทีมงาน O3 ก็ได้เดินทางไป พร้อมกับ MixKey จํานวนสองเครื่อง และ ทําการติดตั้งแล้วเสร็จ ตําแหน่งอยู่ที่สันเขื่อน 2 เขื่อน ได้แก่
การเดินทางไปจนติดตั้งแล้วเสร็จอยู่ที่ประเทศศรีลังกา คือวันที่ 19 – 25 ตุลาคม 2556
ทางทีมงานเดินทางไปพบรัฐมนตรี อธิบดี ผู้ที่เกี่ยวข้อง และผู้ที่สนใจ พร้อมบรรยายหลักการและเหตุผล วิธีการใช้งาน และ สาธิตการใช้งาน ซึ่งผลออกมาเป็นที่น่าพอใจ ส่วนปัญหาการติดตั้งก็มีพอสมควร เช่น ทางบ้านเขากับบ้านเราใช้หน่วยวัดกันคนละหน่วย ก็เลยได้ กรงใส่ MixKey มาขนาดใหญ่กว่าเดิม 3 เท่า
แผนในอนาคตเราก็อยากมาช่วยทําให้กับพื้นที่ที่ประสบปัญหาน้ําท่วมเป็นประจํา เริ่มจากใน ประเทศไทยก่อนก็ได้ ถ้าได้ความร่วมมือ เราก็พร้อมจะไปได้ทุกที่ครับ ที่ต่อไปที่คาดไว้ในต่างประเทศคือที่ ประเทศเฮติ
บทความที่พี่เอ้อจาก Oxfam เขียนเอาไว้ตอนที่อยู่ระหว่างการเดินทางไปประเทศศรีลังกา https://www.facebook.com/taipida/posts/10201607259597077